Beth yw'r newid mewn amgylchiadau?
Mae newid mewn amgylchiadau yn golygu newid i’ch sefyllfa bersonol neu ariannol, felly gall effeithio ar eich budd-daliadau. Gallai hyn gynnwys llawer o wahanol bethau, ac mae’n dibynnu ar ba fudd-daliadau a gewch, ond mae’r newidiadau mwyaf cyffredin y mae angen i chi ddweud wrthym amdanynt yn cynnwys:
- nifer y bobl sy’n byw yn eich cartref
- incwm unrhyw un yn eich cartref
- eich cynilion
Pwy sy’n byw yn eich cartref
Os ydych yn derbyn Credyd Cynhwysol, rhaid i chi ddweud wrthym os:
- oes unrhyw un yn symud i mewn neu allan o’ch cartref
- ydych yn cael plentyn
- yw eich plentyn yn gadael cartref
- bod eich plentyn yn stopio neu’n ailddechrau addysg neu hyfforddiant, os yw’n 16 i 19 oed
- yw rhywun sy’n byw gyda chi’n marw
- rydych chi neu’ch partner yn mynd i fod dramor am unrhyw gyfnod o amser
- yw eich cyfeiriad yn newid
- oes newid yn eich iechyd
- oes newid yn eich cyfrifoldebau gofalu
Enghraifft 1: Mae Kim yn derbyn Credyd Cynhwysol. Mae hi mewn perthynas gyda Frank ac maent yn penderfynu rhoi’r gorau i dalu rhent ar ddau gartref a dylai Frank symud i mewn gyda Kim. Mae Frank yn rhoi rhybudd ar ei fflat ac yn mynd â’i eiddo i dŷ Kim. Maent nawr yn byw gyda’i gilydd, felly mae angen i Kim ddweud am hyn fel newid yn ei hamgylchiadau.
Eich incwm neu gostau byw
Os ydych yn derbyn Credyd Cynhwysol ac mae gennych swydd lle rydych yn cael eich talu’n uniongyrchol gan eich cyflogwr drwy eu cyflogres, ni fydd angen i chi ddweud wrthym os bydd eich incwm yn newid. Mae hyn oherwydd bod y rhan fwyaf o gyflogwyr yn defnyddio Talu Wrth Ennill (TWE) fel rhan o’u cyflogres, sy’n golygu bod eich enillion yn cael eu hadrodd mewn amser real i’r DWP. Fodd bynnag, rhaid i chi ddweud wrth DWP os oes gennych chi, neu unrhyw un yn eich cartref unrhyw incwm nad yw’n cael ei dalu’n uniongyrchol trwy gyflogres eich cyflogwr.
Gall hyn gynnwys:
- eich incwm
- incwm eich partner
- unrhyw un sy’n cyfrannu at dreuliau eich cartref
Mae’n rhaid i chi hefyd ddweud wrthym os yw eich costau byw yn newid, er enghraifft mae eich rhent yn cynyddu neu’n gostwng.
Enghraifft 2: Mae Dave yn derbyn Credyd Cynhwysol ac mae’n byw gyda’i bartner. Mae’n derbyn codiad cyflog ond nid oes angen iddo ddweud wrth DWP oherwydd ei fod wedi’i dalu trwy gyflogres ei gyflogwr. Chwe mis yn ddiweddarach mae ei bartner, Susan, yn penderfynu ymgymryd â gwaith garddio achlysurol. Nid yw Susan yn cael ei thalu drwy gyflogres, ond mae’n golygu bod incwm eu cartref wedi newid, felly mae angen i Dave nawr roi gwybod am hyn fel newid mewn amgylchiadau.
Os ydych yn hunangyflogedig, bydd angen i chi roi gwybod yn gywir am eich enillion a’ch treuliau bob mis am y cyfnod asesu blaenorol, p’un a ydynt yn codi neu’n gostwng. Os ydych yn dewis rhoi’r gorau i fod yn hunangyflogedig, bydd angen i chi roi gwybod am hyn fel newid mewn amgylchiadau.
Enghraifft 3: Mae Azeem yn cael Credyd Cynhwysol ac mae’n hunangyflogedig. Mae ei incwm wedi gostwng oherwydd gwerthiant gwael. Mae’n gobeithio y bydd yn cael ei ddatrys yn gyflym ond mae angen iddo sicrhau ei fod yn rhoi gwybod am ei enillion yn gywir bob mis ar gyfer y cyfnod asesu blaenorol.
Eich arian, cynilion a buddsoddiadau
Os ydych yn derbyn Credyd Cynhwysol, rhaid i chi ddweud wrthym os bydd eich arian, cynilion a buddsoddiadau yn newid. Bydd angen i chi hefyd ddiweddaru manylion eich cyfrif banc os byddwch yn symud i fanc gwahanol.
Enghraifft 4: Mae Jane ar Gredyd Cynhwysol. Mae perthynas yn marw, gan adael etifedd o £20,000 i Jane. Mae angen i Jane roi gwybod am hyn fel newid mewn amgylchiadau.
Gordaliad Credyd Cynhwysol
Os ydych yn credu eich bod wedi derbyn gormod o arian ac wedi cael eich gordalu, bydd angen i chi roi gwybod i ni er mwyn i ni allu gwirio. Mae hyn yn bwysig oherwydd bydd yn rhaid i chi ad-dalu unrhyw arian sy’n ddyledus gennych. Po fwyaf y byddwch yn cael eich gordalu y mwyaf o amser y gallai ei gymryd i’w dalu’n ôl.
Hawlio budd-daliadau eraill
Os ydych yn derbyn budd-daliadau eraill, fel Credyd Pensiwn, Lwfans Gofalwr neu Daliadau Annibyniaeth Personol (PIP).
Mae cynnwys yr enghreifftiau ar y dudalen hon at ddibenion eglurhaol yn unig.